Chó bị viêm phế quản hay còn gọi là ho cũi chó là vấn đề sức khỏe thường xuyên khiến chủ nhân chó cảm thấy lo lắng, đặc biệt khi thời tiết chuyển lạnh. Bệnh này thường ảnh hưởng đến chó con và chó mèo trong mùa đông và đầu mùa xuân. Với sức đề kháng kém, chó con dễ bị nhiễm bệnh, thể hiện qua các triệu chứng như sốt và ho. Viêm phế quản có thể tiến triển thành viêm phổi ở chó nếu không được chữa trị kịp thời. Hãy cùng Pet Mart tìm hiểu về nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị sớm để bảo vệ thú cưng của bạn.
Viêm phế quản ở chó là bệnh gì?
Bệnh viêm phế quản ở chó là một bệnh đặc trưng bởi tình trạng bị viêm ở phế quản và phế quản nhỏ — những bộ phận của phổi mà oxi lưu thông. Viêm ở những đường hô hấp này dẫn đến sự sản xuất đờm, ho và kích thích. Điều này kích thích sự sản xuất thêm đờm và tạo ra một chu kỳ viêm liên tục.
Viêm Tracheobronchitis truyền nhiễm là một rối loạn liên quan, ảnh hưởng đến thanh quản, phế quản và phế quản nhỏ. Nó thường được liên kết nhiều hơn với các rối loạn cấp tính giống như ho cũi chó. Ngược lại, viêm phế quản mãn tính thường không liên quan đến thanh quản. Việc nhận biết sự khác biệt này là quan trọng vì các rối loạn có thể trông giống nhau nhưng có nguyên nhân và điều trị khác nhau. Bác sĩ thú y của bạn sẽ là người tốt nhất để phân biệt và chuẩn đoán cả hai bệnh này.
Chó bị viêm phế quản là một bệnh thường gặp, ảnh hưởng đến đường hô hấp trên và gây ho ở chó. Tuy nhiên, nếu cơn ho kéo dài hơn 2 tháng, nó thường được xem nặng hơn là viêm phế quản mãn tính. Và cần phải có một phác đồ điều trị tích cực khác.
Nguyên nhân chó bị viêm phế quản
Viêm phế quản ở chó có thể được gây ra bởi bất cứ thứ gì kích thích đường hô hấp hoặc gây ra phản ứng viêm. Điều quan trọng là phải phân biệt nó với các nguyên nhân khác gây ra triệu chứng ho, như:
- Nhiễm trùng và ký sinh trùng: Chó có thể phát triển viêm phế quản do các bệnh nhiễm trung khác như chó bị viêm ruột và care, hoặc do nhiễm ký sinh trùng. Vi khuẩn như: Streptococcus, Staphylococcus aureus, Klebsiella pneumoniae và Bordetella bronchiseptica có thể gây tổn thương tới túi phổi và phế quản, dẫn tới viêm nhiễm.
- Thay đổi nhiệt độ và môi trường: Thay đổi đột ngột về nhiệt độ, đặc biệt là từ nóng sang lạnh, cũng như sống trong điều kiện nhiệt độ thấp, có thể làm tăng rủi ro. Chó không được giữ ấm khi đi ra ngoài, hoặc hít phải khói bụi và hoá chất, cũng có thể phát triển bệnh.
- Chế độ ăn và tiếp xúc: Chó ăn thức ăn lạnh và uống nước lạnh có thể bị kích thích đường hô hấp. Tiếp xúc trực tiếp với chó khác bị viêm phế quản hoặc không rõ nguồn gốc, cũng như sống trong môi trường ô nhiễm, có thể làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh.
- Tình trạng sức khỏe khác: Các tình trạng sức khỏe khác như sốt, đau, viêm phổi nhiễm trùng và viêm các cơ quan khác có thể làm tăng nguy cơ phát triển viêm phế quản.
Trong nhiều trường hợp, những rối loạn này có thể làm tồi tệ thêm viêm phế quản mãn tính. Tuy nhiên, nguyên nhân thực sự của rối loạn này là chu kỳ viêm được khởi xướng và duy trì bởi sự phản ứng của đường hô hấp của chó. Lưu ý rằng chó bị hen suyễn khá khác biệt so với viêm phế quản mãn tính và không phổ biến ở chó.
Dấu hiệu triệu chứng chó bị viêm phế quản
Chó bị viêm phế quản có thể có triệu chứng ho có thể là đờm hoặc ho khan hoặc tiếng sủa / kêu lạ. Trong một số trường hợp, chủ nhân có thể nhầm lẫn tiếng ho với tiếng nôn hoặc nôn, vì vậy việc quay một đoạn video ngắn về hành vi này để mang đến cho bác sĩ thú y sẽ rất hữu ích.
Mặc dù triệu chứng ho của chó có vẻ như không quá nghiêm trọng. Ngay khi phát hiện triệu chứng ho kéo dài, hãy đưa chó đến thăm bác sĩ thú y. Điều này đặc biệt quan trọng nếu đặc điểm của triệu chứng ho thay đổi — nếu nó trở nên thường xuyên hơn, to hơn hoặc nhỏ hơn, nhiều đờm hơn hoặc khan hơn.
Viêm phế quản ở chó thường diễn ra mà chủ nhân khó có thể nhận biết, đặc biệt trong giai đoạn ban đầu. Các triệu chứng có thể bao gồm ho khạc, sốt, và khó thở, thường kéo dài từ 7 – 21 ngày:
- Triệu chứng ban đầu: Chó có thể vẫn ăn uống và hoạt động bình thường, không sốt, và mắt có thể không trong, có ghèn. Mũi có thể khô, ráp và chảy dịch xanh. Chó có thể liếm mũi và hắt hơi nhiều, và nhiệt độ cơ thể có thể cao hơn 40°C.
- Triệu chứng tiến triển: Khi bệnh tiến triển, chó có thể giảm lượng thức ăn, thậm chí có thể từ chối ăn. Màng kết mắt có thể bầm tím và mắt thũng xuống. X quang có thể hiển thị sự không đều trong kích thước phổi và có đốm lờ mờ loang lổ.
- Các bệnh mãn tính khác: Khi bệnh trở nên mãn tính, chó có thể gầy yếu và sút cân nhanh, có thể kèm theo ho kéo dài, tiêu chảy, và nôn ra dịch nhớt nhầy màu vàng. Rối loạn chức năng gan và thận cũng có thể xuất hiện, và có thể dẫn đến tử vong đột ngột do khó thở và mất nước.
- Biểu hiện đặc trưng: Những biểu hiện đặc trưng nhất bao gồm ho, khó thở, thở khò khè có tiếng ran, và chảy nước mắt và nước mũi liên tục. Ho có thể khan và sau đó trở thành ướt và kéo dài. Các trường hợp mãn tính có thể không kèm theo sốt nhưng ho kéo dài, có lúc ho ra đờm nhầy.
Phương pháp chuẩn đoán chó bị viêm phế quản
Bác sĩ thú y sẽ chẩn đoán chó bị viêm phế quản thông thường hay mãn tính dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm lịch sử sức khỏe và kiểm tra thể chất của chó. Để giúp chẩn đoán và loại trừ các nguyên nhân khác của triệu chứng ho, họ sử dụng các công cụ sau:
- Chụp X-quang ngực: Nhiều bệnh nhân mắc viêm phế quản mãn tính có một mô hình đặc trưng.
- Nội soi phế quản: Viêm phế quản có hình ảnh đặc trưng khi quan sát qua ống nhỏ. Nội soi phế quản cho phép quan sát trực tiếp đường hô hấp. Phương pháp này có thể đắt và khó thực hiện, đặc biệt là ở thú cưng nhỏ và yêu cầu chó phải được gây mê toàn bộ.
- Rửa phế quản Alveolar: Phương pháp này đánh giá mẫu đờm và tế bào dưới kính hiển vi và xét nghiệm cảm nhạy. Có thể giúp đạt được chẩn đoán chính xác. Chó sẽ được gây mê cho quy trình này.
- Xét nghiệm máu: Không đưa ra chẩn đoán chính xác nhưng có thể loại trừ các nguyên nhân và biến chứng khác.
Cách chữa chị chó bị viêm phế quản
Hầu hết chó bị viêm phế quản có thể được điều trị thành công. Mục tiêu cuối cùng của việc điều trị là kiểm soát quá trình sản xuất đờm và viêm nhiễm. Bác sĩ thú y có thể khuyến nghị một hoặc nhiều phương pháp điều trị sau:
- Tiêm tĩnh mạch: Dùng canxi gluconate 20 ml tiêm tĩnh mạch, vitamin C1000 ~ 2000 mg, 10% sodium salicylate 10 ~ 20 ml. Trộn thêm đường, muối nhỏ giọt tĩnh mạch. Oxygen càng sớm càng tốt khi bệnh xuất hiện oxy thấp.
- Chống vi khuẩn chống viêm: Dùng Ampicillin, 30 ~ 50 mg/kg thể trọng. Tiêm tĩnh mạch nhỏ giọt, ngày 1 hoặc 2 lần. Sulfamethoxazol 0,5-2/lần. Thực hiện 2 lần một ngày, lần đầu tiên bôi gấp đôi. Ofloxacin 100 ~ 200 mg/ngày mỗi ngày 2 lần, nhỏ giọt tĩnh mạch.
- Chống ho, long đờm, chống co thắt: Có thể dùng Codeine Phosphate 1 ~ trọng lượng 2mg/kg cơ thể. Uống 2 lần một ngày. Amoni Clorua 0,2 mg/kg thể trọng. Uống 2 lần một ngày. Chlorpheniramine, Diphenhydramine cũng có thể được áp dụng nếu cần thiết.
- Chó bị viêm phổi viêm phế quản mãn tính: uống Sodium Iodide hoặc Kali Iođua 20 mg/kg trọng lượng cơ thể 1 – 2 lần một ngày.
Thuốc chữa viêm phế quản cho chó
Nguyên tắc phác đồ chung khi sử dụng thuốc chữa trị chó bị viêm phế quản: Dùng kháng sinh diệt nguyên nhân gây bệnh + Thuốc chữa triệu chứng + Thuốc bổ trợ.
Thuốc kháng sinh
- Penicilin: tiêm bắp liều 300-500.000UI/ngày, chia 2-3 lần trong ngày.
- Gentamycin: Tiêm bắp liều 8-10 mg/kg thể trọng, chia 2 lần trong ngày.
- Stretomycin: Tiêm bắp liều 20-25mg/kg thể trọng, chia 2 lần trong ngày.
Thuốc điều trị
- Cefa.Doc: Thành phần gồm: Cefalexine. Liodocaine HCl và dung môi. Tiêm bắp liều 1ml/5kg thể trọng.
- Cefadox.T: Thành phần gồm cefalextine, Doxycylin, Sulfadiazine, Trimethoprime và B. Complex. Thuôc bột hoà nước cho uống, liều 1g/5kg thể trọng.
- Kanacolin: Thành phần gồm Kanamycin sulfate và Ampiciline sodium. Tiêm bắp liều 1mg/5kg thể trọng.
- Corticosteroids: chống viêm như Prednisone, các loại thuốc mở đường hô hấp và thuốc loại bỏ đờm.
Thuốc chữa triệu chứng
- Ephedrin: Thuốc giảm ho, chống khó thở. Tiêm bắp 1-2 ông x 1mg/ngày.
- Dimedron: Giảm ho, an thần. Tiêm bắp 1-2 ống X1ml/ngày.
- Nebulization và Coupage: Để làm ẩm đường hô hấp và giải phóng đờm.
Thuốc trợ sức
- Cafein 5%: tiêm bắp 3-6ml/con.
- Vitamin B1 25%: tiêm bắp 3-5ml/con.
- Vitamin C 5%: tiêm bắp 3-5ml/con.
- Glucoza 30%: tiêm bắp 5ml/con.
- Truyền huyết thanh mặn đẳng trương (trong những trường hợp chó, mèo yếu).
Phòng tránh hạn chế viêm phế quản ở chó
Mặc dù chó bị viêm phế quản thường gặp ở chó nhỏ, tuy nhiên tất cả chó đều có nguy cơ mắc phải. Hãy giữ chó khỏe mạnh và tránh các kích thích như khói thuốc lá, tinh dầu, hóa chất vệ sinh nhà cửa, mùi sơn và bụi từ công trình. Nếu chó đã mắc viêm phế quản trong quá khứ, hãy đặc biệt tránh các kích thích này. Nên hạn chế tắm khi chó bị viêm phế quản, nếu chó bị cảm lạnh thì bệnh tình có thể sẽ tiến triển nặng hơn.
Chó bị viêm phế quản cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Hãy tuân thủ lịch trình tiêm phòng cho chó, duy trì môi trường sống sạch sẽ và cân đối. Ghé thăm bác sĩ thú y định kỳ để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho thú cưng của bạn.
