Bệnh Lepto ở chó mèo (bệnh Leptospirosis) là do một loại vi khuẩn hình xoắn lò xo gây ra dịch rất nguy hiểm. Tại Việt Nam, bệnh có tên gọi là bệnh trùng xoắn móc câu, bệnh xoắn khuẩn. Bệnh Lepto có tỉ lệ gây chết rất cao và hoàn toàn có thể lây sang người nếu không được phòng bệnh kịp thời. Với các triệu chứng như sốt kéo dài giống như bệnh cúm, tổn thương gan, thận, phổi thậm chí gây viêm não, báng bụng, vàng da. Bệnh có ở khắp nơi trên thế giới, nhưng trầm trọng nhất là vùng khí hậu nhiệt đới nóng ẩm.
Tiêm vắc xin cho chó là cách tốt nhất để phòng bệnh. Phổ biến nhất hiện nay là các loại vắc xin phòng 5 bệnh và 7 bệnh. Tuy nhiên không phải lúc nào việc tiêm phòng cũng có hiệu hỏa. Dưới đây là những khuyến cáo của Pet Mart.
Nguyên nhân gây bệnh Lepto ở chó mèo
Lepto là loại bệnh nghiêm trọng tiềm ẩn do vi khuẩn Leptospira interrogans gây nên. Vi khuẩn chủ yếu gây bệnh cho chó. Nhưng cũng có thể lây lan sang nhiều loài động vật nuôi, động vật hoang dã và cả con người.
Bệnh Lepto không lây lan mạnh và làm chó mèo chết nhiều như bệnh Care ở chó và bệnh Parvo ở chó. Nhưng nếu mắc nhiễm sẽ nhanh chóng xâm nhập vào mạch máu dẫn đễn hiện tượng sốt, đau khớp, mệt mỏi. Gây ra các bệnh viêm gan (bệnh thường gây suy gan dẫn đến nhiễm trùng), suy thận, báng bụng, vàng da rối loạn toàn thân và tử vong. Việc suy giảm chức năng của cả gan và thận có thể khiến chó tử vong nhanh chóng.
Vi khuẩn Lepto phát tán, tiếp xúc qua da xâm nhập vào cơ thể người. Nguy cơ lây bệnh cho người (chủ nuôi) rất cao qua đường bài tiết nước tiểu của chó. Nước tiểu chó mang trùng Lepto theo đường nước mưa tự nhiên vào sông, suối, nước ngầm môi trường. Thậm chí lây qua việc tiếp xúc với các bề mặt bị nhiễm khuẩn. Chó mèo, động vật khác hoặc người bơi lội, tắm hoặc uống phải cũng phát dịch bệnh. Nguồn bệnh phổ biến nhất là gấu trúc, thú có túi, động vật gặm nhấm, chồn hồi, và chó.
Triệu chứng của bệnh Lepto ở chó mèo?
Bệnh Leptop ở chó mèo thường xảy ra ở giai đoạn dưới 2 năm tuổi và động vật non. Mèo thì tỉ lệ bị bệnh ít hơn. Rất khó nhận biết triệu chứng ban đầu của bệnh Lepto ở chó vì không có các triệu chứng đặc trưng. Rất dễ lẫn với dấu hiệu của nhiều bệnh khác. Thậm chí vài trường hợp, lúc đầu chó cũng không hề có triệu chứng bệnh. Thời gian ủ bệnh từ 5 – 14 ngày. Thậm chí tới 30 ngày.
Dạng cấp tính
Bại huyết phát triển nhanh sau vài giờ nhiễm. Chó có thể bị sốt cao 40°C – 41°C , suy nhược nặng. Có thể chia làm 2 thể:
- Thể thương hàn: Bệnh Lepto ở chó làm cún cưng có biểu hiện xuất huyết trầm trọng. Kéo theo viêm kết mạc mắt với nhũng điểm xuất huyết ở da và niêm mạc. Thậm chí ói ra máu và phân sậm màu có máu. Thú bị mất nước rất nhanh và chết trong 24 ngày cùng với giảm thấp thân nhiệt, thường thấp hơn bình thường
- Thể hoàng đản: Chó bệnh có biểu hiện viêm kết mạc mắt, hoàng đản, vàng da khó thở tăng dần cùng với kém ăn, ói mửa. Nếu không chữa trị trong giai đoạn cuối chó có sự tăng cao về nhiệt độ khó thở, hơi thở hôi. Tiêu chảy đôi khi xuất huyết và những biểu hiện viêm não trước khi hắt hơi. Thú chết trong khoảng 5 – 8 ngày mắc bệnh.
Dạng bán cấp tính và mãn tính
- Thể này tương ứng với sự phát triển hội chứng sinh Urea huyết hậu quả của viêm thận. Mà một trong những biểu hiện là chứng tiểu nhiều. Triệu chứng khát nước rất nhiều cùng với ói mửa và tiêu chảy. Sau một thời gian hôn mê do Urea huyết chó sẽ chết.
- Thể thở khó có mùi Urea ở miệng và xáo trộn hô hấp, viêm màng móng mắt, viêm cơ.
Bệnh Lepto ở chó mèo có chữa được không?
Hiện nay đã có vacxin phòng bệnh Lepto ở chó mèo. Trên nhãn lọ vacxin ghi chữ “L” viết tắt chữ cái đầu tên bệnh “Leptospirosis”. Tuy nhiên, loại vacxin này có thể gây ra nhiều biến chứng và tác dụng phụ cho thú cưng. Vacxin Lepto có thể gây phản ứng dị ứng cho chó sau khi tiêm. Nên tiêm mỗi năm một lần theo định kì. Những vùng nguy hiểm có dịch Lepto xảy ra thuờng xuyên thì tiêm 6 tháng 1 lần.
Vì xoắn khuẩn Lepto có nhiều chủng (Serotype) nên tiêm vacxin từ chủng nào chỉ miễn dịch với chủng đó. Nghĩa là khả năng tiêm phòng rồi, chó vẫn bị nhiễm bệnh do chủng xoắn khuẩn khác tấn công. Tuy nhiên bạn vẫn nên tiêm đầy đủ để hạn chế tối đa các nguy cơ nhiễm bệnh. Đồng thời bảo vệ chính gia đình của bạn. Nếu người bị nhiễm Lepto có thể chữa trị được. Một số hậu quả để lại cũng khá nghiêm trọng như rối loạn sinh sản hoặc vô sinh.
Đặc điểm vacxin phòng bệnh Lepto ở chó mèo
Việc ngăn ngừa bệnh trùng xoắn bằng vắc xin rất phức tạp. Bởi trên thực tế Leptospira interrogans có hơn 200 phân nhóm nhỏ có thể gây bệnh ở động vật và con người. Các loại vắc xin hiện nay chỉ chống lại một số ít các phân nhóm phổ biến gây bệnh cho chó.
Điều này làm hạn chế khả năng bảo vệ của vắc xin. Tuy nhiên, những vắc xin hiện nay lại khá hiệu quả và an toàn khi được sử dụng theo đúng chỉ dẫn. Nhiều bác sỹ thú y khuyên bạn nên dùng loại vắc xin này cho những chó mèo có nguy cơ phơi nhiễm cao.
Việc tiêm phòng cho mèo cần có hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Tùy theo lứa tuổi và tình trạng sức khỏe của chó mèo, các bác sĩ thú y sẽ quyết định tiêm vắc xin loại nào và lịch tiêm phòng cho chó.
Lịch tiêm chủng vacxin phòng bệnh Lepto
Dưới đây là hướng dẫn tiêm phòng bệnh Leptospira của Hiệp hội y khoa động vật Mỹ:
- Đối với chó mèo con: lần tiêm vắc xin đầu tiên là vào lúc 12 tuần tuổi. Tiêm nhắc lại khoảng 2 đến 4 tuần sau đó.
- Đối với chó mèo lớn hơn (trên 4 tháng tuổi) hoặc chó trưởng thành: tiêm vắc xin Leptospirosis lần đầu, sẽ tiêm hai liều cách nhau 2 đến 4 tuần.
Các bác sĩ khuyên nên tiêm nhắc lại hàng năm. Nhất là đối với chó tiếp xúc với nguồn lây bệnh trong thời gian dài. Như chó nuôi trong trại tập trung, tại các cửa hàng và chợ thú cưng, bệnh viện thú y. Chó mèo có nguy cơ nhiễm bệnh đặc biệt cao cần được tiêm vắc xin 6-9 tháng 1 lần. Trong suốt khoảng thời gian tiếp xúc với các nguồn lây bệnh.
Chống chỉ định khi tiêm phòng bệnh Lepto ở chó
Việc sử dụng một loại vắc xin là chỉ định y tế, và có nhiều khi bạn không được khuyến khích dùng. Những điều này cùng các vấn đề thể trạng hay sức khỏe khác sẽ được xem xét khi quyết định điều gì là tốt nhất cho thú cưng của bạn tránh xảy ra những sự cố tiêm phòng cho chó có thể xảy ra. Và những sự cố xảy ra với mèo sau khi tiêm phòng cũng cần phải lưu ý.
Ví dụ: không tiêm vắc xin khi vật nuôi đang bị ốm, mang thai. Hoặc chức năng hệ miễn dịch không thể phản ứng lại với một loại vắc xin.
Theo một số báo cáo, nhiều chú chó thuần chủng dễ bị phản ứng tự vệ đối với thuốc tiêm phòng bệnh Lepto. Tiêm định kỳ cho những chú chó này chỉ được xem xét áp dụng đối với những cá thể có nguy cơ phơi nhiễm cao.
Một số chú ý khác khi phòng bệnh Lepto ở chó
Trùng xoắn thường tồn tại ở các vũng nước đọng, ao tù hoặc sông hồ, suối. Do đó ngăn không cho chó uống nước tại các nguồn này sẽ giúp giảm đáng kể nguy cơ lây bệnh. Chó mèo hay bơi lội dưới nước cũng có khả năng mắc bệnh.
Con người cũng có thể bị nhiễm trùng xoắn móc câu. Do đó khi tiếp xúc với những chú chó nghi ngờ nhiễm bệnh chúng ta cũng cần cẩn thận. Tuân thủ các kỹ thuật vệ sinh. Ví dụ rửa tay thường xuyên và tránh tiếp xúc với nước tiểu có nguy cơ chứa mầm bệnh.
