Đối với những người nuôi bò sát cảnh lâu năm, việc rắn lột da không còn quá xa lạ. Nhưng với người mới chơi, không phải ai cũng biết cách xử lý khi gặp phải tình huống này. Vì đây là thời kì nhạy cảm của không chỉ rắn mà cả các loài trăn, bò sát khác.
Trong bài viết này, Pet Mart sẽ tóm tắt một số điều bạn cần làm để giúp rắn lột xác an toàn. Tránh rủi ro và những trường hợp xấu đáng tiếc có thể xảy ra. Đồng thời chỉ ra cho bạn thấy hiện tượng rắn lột da bất thường ở trong nhà. Hãy cùng theo dõi nhé.
Da rắn lột có tác dụng gì?
Khi rắn lột da, chúng dùng miệng chà lên vật cứng, đầu tiên là chà vùng da quanh miệng, sau đó từ từ bò để lột hoàn toàn lớp da cũ. Lột da ở rắn là thoát ra khỏi sự trói buộc cho sự tăng trưởng và phát triển của chính nó. Khi rắn lớn lên, da rắn trở nên cứng, đó là để cản trở sự tăng trưởng và phát triển của nó. Những con rắn cảnh lột đi lớp da cũ và mọc lên lớp da mới và lớp da mới mềm để cơ thể lớn lên.
Tại sao rắn lột da? Rắn lột da khi nào?
Thông thường khoảng 2 – 3 tháng, rắn lột da một lần. Sau khi lột xác, cơ thể chúng sẽ lớn hơn một chút. Thường sau khi ngủ đông, rắn sẽ thay da thường xuyên hơn. Khi ngủ đông, rắn ngô rất ít hoạt động. Tốc độ lớn lên cũng chậm hơn.
Trong thời kì ngủ đông, năng lượng dự trữ trong cơ thể rắn đã tiêu hao gần hết. Khi thời tiết ấm lên, chúng mới hoạt động trở lại, bắt đầu đi kiếm ăn. Đây cũng là lúc chúng phát triển mạnh trong năm. Do đó rắn cần lột xác nhiều hơn.
Lớp ngoài cùng của da rắn vốn là tế bào chết, nên khi rắn lớn lên, chúng bắt buộc phải đào thải đi. Ban đầu, rắn tìm những nơi có bề mặt thô ráp. Da rắn bắt đầu bong từ khóe miệng, sau đó lột dần về đuôi. Giống như người cởi tất vậy, mỗi lần rắn lột da, rắn sẽ bỏ đi nguyên cả bộ da của chúng.
Chuẩn bị dụng cụ để giúp rắn lột da an toàn
Không nên nuôi rắn trong những chuồng quá nhỏ, trong chuồng phải có chỗ ấm chỗ mát. Nhiệt độ dao động từ 20 – 30°C. Hạn chế dùng đèn sưởi để giữ ấm. Bạn có thể dùng đệm sưởi được ngăn cách qua một tấm ngăn để điều chỉnh nhiệt độ chuồng.
Trong chuồng phải có máng nước và một chỗ để rắn trú ẩn. Tốt nhất là sử dụng hang đá hoặc gỗ lũa, bề mặt hơi thô ráp để hỗ trợ rắn lột da nhanh hơn. Thậm chí còn giúp giữ độ ẩm trong chuồng nuôi ổn định. Độ ẩm phải tăng cao hơn bình thường một chút.
Khi rắn bắt đầu lột da, nếu thấy da rắn chưa lột sạch, nhất là ở mũi, bạn cần hỗ trợ chúng ngay lập tức. Vì để lâu da khô lại sẽ cản trở hô hấp của rắn. Trường hợp nghiêm trọng sẽ thiếu dưỡng khí mà chết. Trong khi lột da cho đến khi ổn định hoàn toàn, các loài rắn sẽ không ăn uống gì. Chúng sẽ hoạt động ít hơn, do đã mất sức khi thay da.
Vì vậy trong thời kì rắn lột da, bạn tuyệt đối không được cho chúng ăn, nhất là chuột sống. Vì không cẩn thận có thể làm rắn bị thương hoặc chết. Nếu có mồi, có thể rắn vẫn chịu ăn nhưng chúng sẽ bị rối loạn tiêu hóa. Ăn xong bụng phình to, lớp da cũ kẹt lại không thể lột ra được.
Môi trường như thế nào phù hợp cho rắn lột da?
Chất nền
Bạn có thể sử dụng các vật liệu thích hợp để lót đáy, chẳng hạn như giấy báo, cát, đất… cộng với thân cây để cho phép con rắn leo lên. Cần phải chú ý đến việc làm sạch bể nuôi và chất đệm, tốt nhất là thực hiện mỗi tuần.
Nhiệt độ
Loài bò sát điều chỉnh nhiệt độ cơ thể bằng nhiệt độ môi trường bên ngoài, vì vậy cần phải biết môi trường mà nó sinh sống trước đây và hiểu nhiệt độ phù hợp của nó. Khi nhiệt độ không đủ, sẽ có tình trạng lờ đờ và mất cảm giác ngon miệng, khả năng miễn dịch sẽ bị ức chế và giảm đi, rất dễ bị nhiễm trùng và bị bệnh.
Nhiệt độ quá cao có thể gây ra dị tật và thậm chí tử vong. Nguồn nhiệt của thiết bị sưởi ấm tốt nhất là từ bên ngoài môi trường nuôi hoặc nơi cao hơn, tốt nhất là có thể giảm nhiệt độ, cho phép chúng chọn nhiệt độ thích hợp để tránh tiếp xúc trực tiếp với nguồn nhiệt và gây bỏng.
Độ ẩm
Hầu hết các loài bò sát đều thích hợp để sống sót ở độ ẩm tương đối khoảng 50 – 60%. Đối với rắn, nếu độ ẩm không đủ, rắn sẽ ngừng lột da và lớp da cũ sẽ vẫn còn trên cơ thể. Hãy sử dụng khăn để từ từ bóc nó. Khi độ ẩm quá cao, bề mặt cơ thể sẽ hút nước, gây ra sự phát triển của mầm bệnh. Rắn lột da cũng sẽ gặp khó khăn hơn nếu độ ẩm không đủ/
Dấu hiệu cho thấy rắn gặp vấn đề sức khỏe
Đa số các loài rắn được nuôi làm cảnh đều có nguồn gốc ở các vùng rừng rậm, đầm lầy hoặc đồng ruộng. Một số loài như rắn ngô thường sống trong các ruộng ngô, vì có rất nhiều chuột đồng, chim chóc. Vốn là những loại thức ăn ưa thích của chúng.
Các loài rắn này có tính cách thân thiện và được nuôi phổ biến ở các thành phố lớn. Tuy nhiên rất nhiều người nói rắn lột da thật sự rất phiền phức. Do trong giai đoạn này chúng rất yếu ớt và dễ nhiễm bệnh. Nếu thấy rắn có hiện tượng mắt mờ đục trong 2 – 3 ngày, sau đó lại bình thường nhưng chỉ được vài ngày.
Sau khi rắn lột da vẫn không thấy hoàn toàn hồi phục. Có nghĩa là rắn đã gặp vấn đề. Một số con chỉ bị mờ một bên mắt, đồng tử lại không trắng hoàn toàn. Trên da có xuất hiện nếp nhăn, da không căng bóng. Đây là dấu hiệu rắn bị mất nước.
Nguyên nhân và phòng bệnh cho rắn bị rối loạn lột da
Nguyên nhân rắn lột da không bình thường
Nguyên nhân chính tạo thành hiện tượng động vật xuất hiện sự lột xác không bình thường chủ yếu là:
- Điều kiện môi trường sinh sống không thích hợp: Đối với loài động vật bò sát, nhiệt độ và độ ẩm của môi trường sinh sống là nhân tốt cực kỳ quan trọng, môi trường quá lạnh sẽ làm giảm sự trao đổi chất của động vật, kéo dài thời gian lột da.
- Độ tuối: Tần suất lột da của những cá thể con non sẽ cao hơn của những cá thể đã có tuổi.
- Sự quan thiệp quá mức của con người: có lúc sự trợ giúp quá mức của chủ nhân trong quá trình lột xác, trái lại sẽ làm cho động vật lột da quá nhanh, tạo thành tổn thương trên làn da của động vật.
- Nhiễm trùng: vi khuẩn gây bệnh, vi khuẩn, nấm bệnh, kí sinh trùng.
- Vết thương ngoài da: tạo thành vẩy kết, khiến cho động vật lột da xác thường.
Triệu chứng rắn lột da bất thường trong nhà
Lớp da cũ đã lão hóa còn sót lại không có cách nào tróc ra hoàn toàn, thông thường là do bệnh tật của chúng dẫn đến biểu hiện lâm sàng này. Trong trường hợp thông thường, quá trình lột da ở các loài rắn và Cự Đà Xanh có lẽ vô cùng thuận lợi, toàn bộ lớp da tróc ra có lẽ cũng vô cùng nguyên vẹn, sẽ không xuất hiện da cũ sót lại cục bộ trên cơ thể.
Thông thường ở những động vật lột da khác thường có thể phát hiện ra lớp da tróc ra vốn không nguyên vẹn. Hơn nữa bộ phận mắt của chúng sẽ mất đi sự bóng láng, trở nên khô và xuất hiện vết nứt, hơn nữa thường thường sẽ có mẩu da cũ còn xót lại, tạo thành áp lực xung quanh tổ chức mô ảnh hưởng đến lưu thông máu, gây ra thiếu máu cục bộ hoại tử ở đầu các chi.
Ở các lòa rắn và Rồng Nam Mỹ cũng thường sẽ xuất hiện viêm khóe miệng do phần da ở môi khó tróc ra. Ở động vật có một bộ phận bị rối loạn lột da, bởi vì lỗ mũi bị tắc nghẽn sẽ xuất hiện hiện tượng khó hô hấp và tiếng hít thở khác thường, điều này thường xuyên sẽ bị nhẫm lẫn với bệnh đường hô hấp.
Điều trị cho rắn lột xác bất thường
Phương pháp điều trị bệnh rối loạn lột da tốt nhất chính là tìm ra nguyên nhân thật sự gây ra bệnh rối loại lột da, hướng tới nguyên nhân gây bệnh để tiến hành cải thiện. Ở loài rắn, ngâm chúng trong nước ấm là một phương pháp vô cùng hiệu quả.
Thông thường ngâm chúng trong nước khoảng 30°C trong vòng 20 phút, có thể giúp cho những mẩu da còn sót lại tróc ra. Ngoại trừ cách dùng nước tinh khiết, trong lịch sử cũng chỉ ra rằng có thể sử dụng Chlorhexidine, dung dịch I-ốt pha loãng, dung dịch oxy già và dung dịch có chứa thành phần lô hội để ngâm tắm.
Nhưng dựa vào kinh nghiệm vẫn nên sử dụng nước tinh khiết là có hiệu quả tốt nhất, ngoài ra trong cả quá trình điều trị nhất định phải có người quan sát động vật từ đầu đến cuối. Ngoại trừ ngâm nước ra cũng có thể sử dụng khăn lông hoặc vỏ gối ẩm ấm bọc lấy chúng, cũng có thể đạt được hiểu quả giống như vậy.
Nếu như môi trường sống quá hanh khô, có thể cân nhắc việc vẩy thêm nước, để tăng cường độ ẩm môi trường, có thể có hiệu quả cải thiện chứng rối loạn lột da của động vật. Nếu như chúng mắc bệnh rối loạn lột da do nhiễm khuẩn, vẫn phải căn cứ vào nguồn bệnh để tiến hành điều trị.
Về mặt nhiễm khuẩn thông thường do vi khuẩn Gram âm là chính, có thể dùng dung dịch thuốc Chlorhexidine để điều trị. Đối với nguyên nhân do nhiễm nấm bệnh có thể sử dụng Chlorhexidine, dụng dịch I-ốt pha loãng để hiến hành điều trị.
Phương pháp phòng ngừa rắn lột xác không bình thường
Chăm sóc nuôi dưỡng không tốt là nguyên nhân chính khiến cho động vật mắc bệnh rối loạn lột da. Muốn phòng ngừa bệnh này có hiệu quả, phương pháp tốt nhất chính là quen thuộc với môi trường sinh sống của chúng, cho chúng nhiệt độ, độ ẩm, thức ăn cho rắn cảnh thích hợp, duy trì sức miễn dịch của chúng, giảm bớt áp lực không cần thiết cho động vật.
Khi chúng bị cảm nhiễm (vi khuẩn gây bệnh, vi khuẩn, nấm bệnh, kí sinh trùng) phải cố gắng tiến hành điều trị sớm. Chú ý nhiều hơn đến tình hình lột da của những vết thương ngoài da trước đó của chúng, như vậy sẽ ngăn chặn một cách hiệu quả vấn đề rối loạn lột da ở động vật.
Khi nuôi rắn cảnh, sau giai đoạn ngủ đông người nuôi cần chú ý quan sát các dấu hiệu rắn lột xác. Sau đó có các phương pháp hỗ trợ và tạo điều kiện cho rắn cảnh lột xác thành công.
